Jedną z podstawowych cech amortyzatorów samochodowych jest to, że proces ich zużywania się postępuje zwykle powoli i w sposób trudny do zauważenia dla przeciętnego kierowcy. Cecha ta bywa traktowana jak zaleta, ponieważ raczej wyklucza niespodziewanie pojawiające się awarie. Jednak w rzeczywistości jest również poważną wadą, bowiem łatwo jest przeoczyć ten moment, w którym amortyzatory powinny zostać natychmiast wymienione.
Co dają nam amortyzatory?
Amortyzatory to proste w budowie i działaniu elementy układu zawieszenia, których znaczenie dla komfortu oraz bezpieczeństwa jazdy trudne jest do przecenienia. Podstawową rolą amortyzatorów samochodowych jest tłumienie i rozpraszanie drgań powstających podczas jazdy na styku koła z nawierzchnią. „Bez amortyzatorów” – tłumaczy Tomasz Ostrowski, ekspert odpowiedzialny za amortyzatory w sklepie Ucando.pl – „auto na każdej, nawet najmniejszej nierówności podskakiwałoby w górę niczym wielka, stalowa piłka. Każdy taki podskok oznaczałby utratę przyczepności, a więc i brak kontroli nad samochodem. Skutkowałoby to przede wszystkim wydłużeniem drogi hamowania, utratą sterowności oraz poważnym obniżeniem komfortu jazdy”.
Z drugiej strony nietłumione drgania bez problemów rozchodziłyby się po całym aucie, wpływając na wyraźne zmniejszenie trwałości wszystkich elementów konstrukcji, najsilniej odbijając się na szczególnie delikatnych i wrażliwych na wstrząsy częściach (np. wszystkie części elektroniczne). Dlatego śledzenie zmian w pracy amortyzatorów jest niezwykle ważne. I choć nie jest to zadanie łatwe, można sobie z nim poradzić, jeśli się wie, na co zwracać uwagę.
Jakie są objawy zużycia amortyzatorów?
Uznaje się, że pierwszymi wyraźnymi oznakami tego, że amortyzatory samochodowe kończą swój żywot, są piszczące koła podczas hamowania lub wchodzenia w zakręt (efekt odrywania się koła od podłoża) oraz wczesne włączanie się systemu ABS. Jednak zanim to nastąpi, być może uda się wyczuć wyraźne (i nadmierne) bujanie nadwozia przy pokonywaniu nierówności lub przy bardziej dynamicznej jeździe. Kierowcy takie zwiększone bujanie często omyłkowo traktują jako wzrost komfortu jazdy, gdy tymczasem jest to pierwszy zauważalny symptom spadku sprawności amortyzatorów.
Warto również zwrócić uwagę na wszelkie stuki i hałasy dobiegające z okolic kół, a także obejrzeć podłoże pod amortyzatorami. Wyciek oleju z amortyzatorów jest efektem zużycia elementów uszczelniających i należy go traktować jako początek ich końca.
Jeszcze jednym, choć prawdopodobnie najtrudniejszym do zauważenia symptomem zużywania się amortyzatorów, jest nierównomiernie starty bieżnik opony, a zwłaszcza wytarte punktowo łatki powstałe w skutek częstego podskakiwania koła.